| |
Chorąży Kotlarski Bronisław
1893-1939
Źródło fotografii:
http://www.leszno.interbit.pl/kotlarski.htm
Kotlarski Bronisław (1893-1939), kupiec, powstaniec
wielkopolski, działacz „Sokoła". Urodził się 14 IX w Kębłowie (pow.
wolsztyński), jako syn kupca i właściciela sklepu Stanisława i Jadwigi z
Biskupskich. Był najstarszy z rodzeństwa przed Józefem, Władysławem,
Stefanem, Marią, Edmundem. W 1899 -907 uczęszczał do 6-klasowej szkoły
powszechnej w Kębłowie; wychowany patriotycznie brał udział w strajku
szkolnym. Po 1907 zdobywał wiedzę w zawodzie kupieckim. Oddany na 3 lata
na naukę do kupca w Wolsztynie w branży żelaznej, pierwszą posadę objął
w Sępolnie na Pomorzu w sklepie szkła i porcelany, następnie pracował w
Zbąszyniu i Świebodzinie. Podróżował po kraju, sprzedając farby i
lakiery. W styczniu 1915 podjął pracę u kupca w Lesznie. W lutym 1915
został wcielony do armii niemieckiej i wysłany na front rosyjski,
później francuski, rumuński, do generalnej ofensywy na front włoski,
gdzie został ranny i przebywał w szpitalach polowych. Będąc podczas
rewolucji niemieckiej w garnizonie, uzyskał w listopadzie 1918 urlop. Do
garnizonu już nie wrócił, gdyż w pierwszych dniach stycznia 1919 polska
młodzież w Kębłowie pod komendą Stanisława Ratajczaka w Towarzystwie
Gimnastycznym „Sokół" odbywała ćwiczenia wojskowe. 5 l 1919, kiedy
oddziały powstańcze nacierały od Rakoniewic na oddziały Grenschutzu w
Wolsztynie, zorganizował w Kębłowie oddział powstańczy pod nazwą
„drużyna kębłowska", przejmując pocztę i dworzec od urzędników
niemieckich. Po oswobodzeniu Wolsztyna przyłączono jego oddział do 4
batalionu grupy zachodniej pod dowództwem ppor. Siudy (56 pp). Podczas
organizacji frontu zachodniego jako szeregowy na czele „drużyny
kębłowskiej", później plutonowy kompanii, w końcu dowodzący „kompanią
Kotlarskich", brał udział w walkach pod Kębłowem, Kopanicą i Kargową.
Nominację na kaprala otrzymał 30 III 1919, rozkazem 7pułku strzelców
wielkopolskich Nr 7. Po wycofaniu 7 pułku z odcinka Wolsztyn, pełnił w
batalionie zapasowym funkcję instruktora rekrutów. 4 VI 1919 został
mianowany plutonowym, do października 1919 pełnił obowiązki oficera
prowiantowego baonu zapasowego. 5 VIII 1919 awansował na sierżanta, a 12
IX 1919 został przeniesiony rozkazem dywizji do magazynu żywnościowego w
celu praktycznego kursu na oficera gospodarczego. 16 IX 1919 rozkazem 15
dyw. p. wlkp. Nr 116 mianowano go chorążym. 13 XI11920 złożył egzamin na
oficera gospodarczego w Poznaniu. W 1920 brał udział w wojnie
polsko-rosyjskiej, prowadząc na Ukrainie i Białorusi czołówki
prowiantowe. Walczył pod Lwowem, Kijowem, a następnie na Wileńszczyźnie.
Po powrocie z frontu do kraju i po przeprowadzonej likwidacji U.G. 15
dyw., został przydzielony do 61 pułku piechoty w charakterze oficera
mundurowego. W dniach 11-16 IV 1921 brał udział w kursie uzupełniającym
oficerów mundurowych. W 61 ppiech przeprowadził całkowitą reorganizację
gospodarki mundurowej. 6 IX 1921 na własną prośbę odszedł z wojska i
osiedlił się w Lesznie, gdzie zamieszkał przy Rynku nr 2. Z bratem
Józefem wykupił skład bławatów od firmy żydowskiej Levin i 1 III 1922
otworzył skład bławatów braci Kotlarskich. Firma dość szybko rozwijała
się, zyskiwała klientów z miasta i okolicy, a 1 VII 1926 przeniosła się
do większego lokalu. Kotlarski brał czynny udział w organizowaniu
odradzającego się życia gospodarczego i kulturalnego Leszna po 1920.
Należał do Towarzystwa Chrześcijańskich Kupców Samodzielnych, pełnił
funkcję zastępcy sekretarza w zarządzie. Był współorganizatorem Banku
Ludowego, zasiadał w Radzie Nadzorczej. Należał do Towarzystwa Ziem
Zachodnich, Związku Powstańców i Wojaków, w latach 1921-39 do Klubu
Kręglarzy „Merkur". Brał również udział w reaktywowaniu Towarzystwa
Gimnastycznego „Sokół" w Lesznie w 1920. W zarządzie gniazda męskiego
pełnił funkcję wiceprezesa, w 1929 był w Naczelnictwie Okręgu, w 1933
był wiceprezesem Okręgu leszczyńskiego Tow. Gimn. „Sokół", a następnie
od 1936 do 1939 prezesem Okręgowego Wydziału Technicznego. Brał udział w
Zlotach Okręgu, Dzielnicy, Wszechsokolich w Pradze, Belgradzie, Lwowie,
Katowicach. Wspierał kasę Towarzystwa datkami na sprzęt gimnastyczny,
wyjazdy na zloty i zawody gimnastyczne, uczestniczył w organizacji
obchodów rocznic patriotycznych, imprez kulturalnych. Wpajał idee
patriotyczne „Sokoła" kolejnym pokoleniom. W lipcu 1937 Związek
Towarzystw Gimnastycznych „Sokół" w Polsce z siedzibą w Warszawie złożył
wniosek do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości o przyznanie
Kotlarskiemu odznaczenia. Otrzymał Krzyż Niepodległości Nr 33 427. W 20
rocznicę niepodległości Polski, 11 XI 1938 został awansowany do stopnia
podporucznika rezerwy, przypisany do 60 pułku piechoty. We wrześniu 1939
został zmobilizowany. Z pułkiem podążył w kierunku Warszawy. Wrócił do
Leszna. Kilka dni potem w Lesznie rozpoczęły się aresztowania. Kotlarski
został aresztowany wraz z 52 Polakami. 21 X 1939 odbył się sąd doraźny i
o godzinie 10.45 został rozstrzelany wśród 20 Polaków skazanych na karę
śmierci. Pochowano go w zbiorowej mogile pomordowanych Polaków w lesie
przy alei do Karczmy Borowej. Związek małżeński Kotlarski zawarł w
Lesznie, z Martą Baer, 28 X 1922. W duchu patriotycznym wychowywali
potomstwo: Jadwigę (ur. 1923), Zbigniewa (ur. 1925), technika
ekonomistę, Tadeusza (ur. 1926) prawnika i Władysława (ur. 1928),
technika mechanika.
Leszno/Karczma Borowa - zbiorowa mogiła 339 ofiar zbrodni hitlerowskich.
Foto: W. Warciarek
Świderski B., Ilustrowany opis Leszna
i ziemi leszczyńskiej, Leszno 1928; Rydlewicz T., 25 lecie „Sokoła" w
Lesznie, „Przewodnik Gimnastyczny Sokół", R.XLIV: 1927 z 19 s. 229;
Protokólarz Wydziału Technicznego Gniazda Żeńskiego 1929-39; Protokólarz
Okręgowego Wydziału Sokolic przy Przewodnictwie Okręgu Leszczyńskiego
1932-39; Szymańska E., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół" w Lesznie
1920-1939, „PL": 1990 z. IV s. 21,1991 z. l s. 31; - Inf. pisemne:
biogram Bronisława Kotlarskiego spisany przez syna Władysława, życiorys
spisany przez Bronisława Kotlarskiego; zdjęcia i dokumenty w posiadaniu
Andrzeja Kotlarskiego;- Fot. z portretu z lat 30, ze zbiorów Bronisława
Kotlarskiego.
Ewa Szymańska
|
|
